Hoe kan het dat ouders die zelf onveiligheid meemaakten, diezelfde pijn – in meer of mindere mate – doorgeven aan hun kinderen?
Het antwoord is gelaagd. Niet te vangen in een simpel ‘ze konden niet beter’. Maar ook niet te beantwoorden zonder compassie.
Wie met een contextuele bril kijkt, ziet dat ouders niet alleen opvoeden met hun handen, maar ook met hun voorgeschiedenis.
Ze geven door wat ze zelf wél kregen – én wat ze zijn misgelopen. Niet omdat ze dat bewust kiezen, maar omdat onverwerkt onrecht zich nestelt in de diepste lagen van het bestaan, wachtend op erkenning. En als die uitblijft, wordt het onrecht niet kleiner – het wordt veeleisender.
Deze veeleisendheid vertaalt zich in destructief gerechtigde aanspraak: een kind dat parentificeert, een partner die moet helen wat ooit bij een ouder ontbrak, een generatie die de rekening gepresenteerd krijgt van een pijn die nooit van hen was.
En zo schuift de roulerende rekening door.
Afgelopen dinsdag sprak ik hierover in de Gemeente De Ronde Venen, op uitnodiging van Naomi Wahlen, tijdens de Week tegen Kindermishandeling.
In mijn workshop nam ik de deelnemers mee in wat kindermishandeling doet met het brein, hoe het invloed heeft op hechting – en vooral: wat het betekent in het licht van de contextuele werkelijkheid.
In het contextuele denken van Nagy is relatie geen optelsom van gedrag, maar een levend netwerk van loyaliteiten, zichtbare én onzichtbare. Elke relatie wordt gekleurd door vier dimensies: feiten, psychologie, interactie en relationele ethiek. Die laatste raakt mij het diepst – omdat daar de hoop woont.
Want waar trauma’s zich vaak in stilte verstoppen, leeft in die relationele ethiek het besef dat erkenning heling op gang brengt. Dat wanneer het onrecht wordt aangekeken – niet weggerationaliseerd of vergoelijkt – het patroon kán worden doorbroken.
Niet gemakkelijk. Niet vanzelf. Maar mogelijk.
Ik sprak over de balans van geven en ontvangen, over hoe parentificatie niet alleen een disbalans is in rollen, maar vooral in rechtvaardigheid. Hoe kinderen hun plek verlaten om de rekening van het systeem te vereffenen. En hoe essentieel het is dat professionals, opvoeders, begeleiders leren zien wat onder het gedrag ligt: de noodkreet van loyaliteit.
Spreken voor groepen ligt niet per se in mijn comfortzone. Maar deze inhoud is mijn grond. En dankzij mijn hulpbronnen stond ik daar, stevig. Dank aan Duska Sabljic, die Naomi op mijn pad bracht.
Ben je nieuwsgierig naar hoe destructief recht in een gezin ontstaat? Naar de manier waarop patronen verschuiven van generatie op generatie – én hoe jij daarin verschil kunt maken?
Ik vertel je er alles over. Maar alleen als je bereid bent echt te kijken. Zonder oordeel. Met open hart.
Reactie plaatsen
Reacties